Η Όπερα των Νεκρών

Ο Αουτράν Ντοουράντο, με μια μπαρόκ πρόζα, βουτά στην παρακμή και την απομόνωση των ανθρώπων, υπό το βάρος του παρελθόντος από το οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν. Όπως ο ίδιος έχει τονίσει, «η πλοκή δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία σε ένα μυθιστόρημα. Είναι μόνο ένας τρόπος του συγγραφέα να διασκεδάζει τον αναγνώστη ενώ του κλέβει το πορτοφόλι», κατευθύνοντάς τον στον πυρήνα τελικά του έργου, που δεν είναι άλλος από τη βραζιλιάνικη ταυτότητα και την ανθρώπινη κατάσταση.

Σε μια έπαυλη–φάντασμα, με σκοτεινούς διαδρόμους, άδεια δωμάτια και σταματημένα ρολόγια, χτίζει το σκηνικό του, με κεντρικό πρόσωπο τη Ροζαλίνα, μια αντικοινωνική γυναίκα, που αδυνατεί να απελευθερωθεί από τη δυστυχία που κληρονόμησε από την οικογένειά της. Με μόνη της ευχαρίστηση την κατασκευή λουλουδιών από υφάσματα, ρέλια μιας ευτυχίας που ποτέ δεν θα έρθει, έχει παρέα την υπηρέτρια του σπιτιού. Την επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα της Ροζαλίνας θα ταράξει για πάντα η άφιξη ενός νεαρού άνδρα.

Με μια συναρπαστική ροή που διαλύει τις βεβαιότητες και μας γεμίζει αμφιβολίες, αποκαλύπτεται ολόκληρη η μοίρα των κατοίκων μιας μικρής επαρχιακής πόλης του Μίνας Ζεράις, όπου έζησε και ο ίδιος ο συγγραφέας και στην οποία η λατρεία του παρελθόντος δεν επιτρέπει αλλαγές, διαιωνίζοντας την ψυχική φθορά.

Η Όπερα των Νεκρών «επικρίνει την ακαμψία των οικογενειακών παραδόσεων και την καταπίεση των πατριαρχικών δομών, καταδεικνύοντας τον τρόπο με τον οποίο πνίγουν την ατομικότητα και την πρόοδο. Η παρακμή της οικογένειας Ονόριου Κότα χρησιμεύει ως μεταφορά για την ίδια τη βραζιλιάνικη κοινωνία, παγιδευμένη ανάμεσα στη νεωτερικότητα και το βάρος των ιστορικών της κληρονομιών» (Inteligência Humana). Ταυτόχρονα απεικονίζει «την αγωνία και τον παραλογισμό της σύγχρονης αστικής αλλοτρίωσης» (Maria Lúcia Lepecki).

Ο Ντοουράντο «με την παρουσία του fatum ως στοιχείου που κινεί το γρανάζι της ιστορίας του, αναπαριστά με αδιαμφισβήτητη πρωτοτυπία και τέχνη την καθολικότητα και διαχρονικότητα της τραγωδίας» (Oliveira, Marcio da Silva, Centro de Ciências Humanas, Letras e Artes), καταφέρνοντας να αναδεικνύει στα μυθιστορήματά του όχι μόνο στοιχεία που έχουν κλασική επιρροή, αλλά κυρίως την υποτιθέμενη ρήξη με παλιά μοντέλα που αποτελεί, στην πραγματικότητα, ένα αιώνιο προκλητικό στοιχείο καινοτομίας στη λογοτεχνική τέχνη και δικαιολογεί τη συνεχή επανάληψη στις κλασικές παραδοχές.

Μέσα από το βιβλίο Η Όπερα των Νεκρών, ο Βραζιλιάνος συγγραφέας ενορχηστρώνει με αφηγηματική δεξιοτεχνία, που ικανοποιεί τον πιο δύσκολο λογοτεχνικό ουρανίσκο του αναγνώστη εκείνου που προσέχει κάθε σελίδα με λεπτομέρεια, μια τραγική, μπαρόκ όπερα που πρωτοκυκλοφόρησε το 1967 και συμπεριλήφθηκε από την UNESCO στον κατάλογο με τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.